Fazla Çalışmaya İlişkin Esas ve Uygulamalar

Fazla Çalışma sistemini düzenleyen yönetmeliğin 9. maddesine dair değişiklik, 25.08.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

4857 sayılı İş Kanunumuzun 63.maddesinde işçinin çalışma süreleri belirlenmiştir.

Çalışma hayatına ilişkin anlaşmazlık hususlarından biri de hiç şüphe yok ki fazla mesaili ya da fazla süreli çalışmadır. Her ne kadar İş Kanununun 63. Maddesine göre haftalık çalışma süresi 45 saat olsa da reel uygulamada bu süre ye uyulmamakla birlikte, haftalık 45 saatlik çalışmanın çoğu zaman aşıldığı görülür.

45 saatin üstündeki çalışmalar Fazla çalışma olgusunu ortaya çıkarır ne yazık ki bazı işletmelerde 45 saati aşan fazla çalışma ücretlerinin ödenmediği bilinmekte ve yoğunlukla iş akdinin sona ermesi ile gerek yargıda gerekse de müfettiş incelemelerinde ödenmeyen fazla çalışmalarla ilgili işverenler sorun yaşayabilmekte ve önemli miktarlarda ödeme yapmak zorunda kalabilmektedirler.

Yukarıda bahsi geçen değişiklikle;

*Daha önce işçilerden her yılbaşında yeniden alınması gereken yazılı onay(muvafakat) alma zorunluluğu ortadan kalktı.

*Fazla çalışma onayları iş sözleşmeleriyle birlikte alınabilecek.

*İş sözleşmeleriyle fazla çalışma onayı alınmamış ise, fazla çalışma yapılması ihtiyacı ortaya çıktığında onayın alınması mümkün hale geldi.

*Alınan onayların işçi özlük dosyasında saklanması gerektiği önceki yönetmelikle aynen korunmuş oldu.

*Yeni düzenlemede işçinin verdiği onayı geri alma hakkı bulunuyor. Eğer işçi fazla mesai yapmak istemezse verdiği onayı 30 gün önceden işverene yazılı bildirimde bulunarak geri alabilecek.

Günlük 11 saat, Yıllık 270 saat ön şartı;

İş Kanunu’na göre 45 saat olan çalışma süresi, haftanın 6 günü çalışılan işyerlerinde günde 7.5 saat olarak uygulanıyor.

Haftada beş gün çalışılan işyerlerinde ise günde 9 saat çalışma yapılabiliyor. İşçi ve işveren anlaşırsa haftalık normal çalışma süresi, haftanın çalışılan günlerine, günde 11 saati aşmamak koşuluyla dağıtılabilir. Bu durumda, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, 45 saati aşamaz. Bu şekilde denkleştirme yapılan işyerlerinde, haftalık ortalama çalışmalar 45 saati aşmadıkça fazla çalışma ücreti ödenmez. Haftalık ortalama 45 saati aşan çalışmalar için ise fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.

Hulasa, günlük 11 saati, yıllık 270 saati aşan süreler için fazla çalışma ücretini alabilirler. İşveren ödemediği takdirde dava açarak talep edilebilir.

Unutulmamalıdır ki, Fazla çalışma alacakları için, diğer ücret alacaklarında olduğu gibi beş yıllık zaman aşımı süresi bulunuyor.

                Bu haftalık bu kadar hoşça bakın zatıâlinize.

Selçuk Cançelik

cancelikselcuk@gmail.com

İş Hukuku Bilirkişisi

İnsan Kaynakları Yöneticisi